Onderzoeksrapport Erfgoed in Zwaar Weer
In de zomer van 2021 werden diverse regio’s in Nederland, België en Duitsland verrast door extreme regenval waardoor rivieren en beken ruim buiten hun oevers traden. Riolen, vijvers en waterbuffers konden de grote hoeveelheid regenwater niet meer aan. Met dramatische gevolgen voor mens, dier én erfgoed: zeker 139 erfgoedplekken werden getroffen. Het werd duidelijk dat nog veel meer erfgoedplekken gevaar lopen door de gevolgen van extreem weer – in het bijzonder overstromingen. Eigenaren en beheerders van erfgoed maken zich terecht grote zorgen over de impact van het veranderende klimaat op het voortbestaan van hun erfgoed.
Onderzoeksrapport
Onderzoeker dr. Bart Zwegers onderzocht de interactie tussen erfgoedinstellingen, eigenaren van monumenten, overheidsinstanties en semi-gouvermentele organisaties. Het onderzoek omvat drie onderdelen: een reconstructie van de gebeurtenissen in de zomer van 2021 en hoe de interactie tussen alle betrokken partijen verliep, een analyse van de knelpunten en problemen die zich voordeden én aanbevelingen voor alle betrokken partijen. Centraal in het onderzoek staat de vraag: Hoe kunnen alle betrokken partijen er samen voor zorgen dat (onomkeerbare) schade aan erfgoed door extreem weer zoveel mogelijk voorkomen kan worden?
Presentatie
Op donderdag 13 juni 2024 presenteerde onderzoeker dr. Bart Zwegers de resultaten van het onderzoek ‘Erfgoed in Zwaar Weer’ tijdens een bijeenkomst in Weerstand in Roermond. Tijdens zijn Keynote nam hij de deelnemers mee in het onderzoeksproces, zijn bevindingen en aanbevelingen voor de toekomst. Zwegers dook in beleidsdocumenten en onderzoeken rondom erfgoed en klimaat. Hierbij kwam hij tot de conclusie dat de beleidsterreinen ‘erfgoed’ en ‘klimaatadaptatie’ in de praktijk onvoldoende met elkaar verbonden zijn. Een struikelblok in de praktijk blijkt de vrijblijvendheid van ‘het zesde vitale belang’: cultureel erfgoed in risicoprofielen en rampenplannen die veiligheidsregio's dienen op te stellen. In Limburg wordt erfgoed niet voldoende meegewogen bij het opstellen van het beleid van de veiligheidsregio's. Bevordering van zelfredzaamheid van cultureel erfgoed is belangrijk, maar dit mag niet leiden tot een passieve houding van de overheid. Het is belangrijk dat de bestuurlijke partijen de randvoorwaarden scheppen waardoor eigenaren en beheerders van erfgoed zelfredzaam kunnen zijn. In het onderzoeksrapport stelt Zwegers acht aanbevelingen op, die uiteindelijk niet los van elkaar te zien zijn.
Het rapport is te lezen via www.hklimburg.nl/erfgoedzwaarweer.
14-06-2024
Laatst bewerkt: 05-07-2024
